EEG Biofeedback (neurobiofeedback) jest metodą terapeutyczną, opartą na nowoczesnej technologii, która uczy jak wpływać na działanie własnych fal mózgowych. Osoba poddawana treningowi, poprzez obserwację pracy własnego mózgu za pośrednictwem prostej gry komputerowej, siłą własnej woli nakłania swój umysł do wytwarzania pożądanego typu fal poprzez określone zachowania.
Jak to działa? Podczas swojej pracy mózg generuje fale elektromagnetyczne, które można mierzyć za pomocą aparatu EEG. Poszczególne rodzaje fal odpowiadają za charakter i jakość procesów poznawczych. Osoba poddawana treningowi jest podłączona do aparatury, która zbiera i przetwarza sygnał fal mózgowych. Trener monitoruje parametry pracy mózgu na swoim ekranie i przy pomocy odpowiednich wskazówek stymuluje do osiągania konkretnych wyników podczas przebiegu prostej gry. Celem trenującego jest zrozumienia i odwzorowanie konkretnego stanu w jakim pracują promowane lub hamowane fale mózgowe i osiągnięcie w ten sposób pozytywnego wyniku gry. Celem terapeuty jest natomiast nauczenie trenującego w jaki sposób odnaleźć te stany i jak przenosić te pozytywne doświadczenia do swojego codziennego życia. Podstawowa zasada biofeedbacku to hamowanie nadmiaru i wzmacnianie niedoboru poziomu odpowiednich fal mózgowych.
Theta 4-8 Hz – redukuje stres, budzi intuicję i inne pozazmysłowe umiejętności. Na ogół nadmiar fal Theta powoduje dekoncentrację i problemy w skupieniu uwagi (np. ADD, ADHD). U dorosłych dominacja tych fal związana jest z sennością. Wiąże się z wyłączeniem się z dyskusji i świadomej obserwacji otoczenia. Występują podczas głębszej medytacji, hipnozy, intensywnego marzenia. Przy tej częstotliwości zanikają związki logiczne.
Alfa 8-12 Hz – to fale głębokiego odpoczynku. Pozwala nam się odprężyć, ale jednocześnie pozostać czujnym. Stan alfa często towarzyszy rozmyślaniu nad problemem. Może to być stan bardzo kreatywny. Alfa dominuje w miejscu centralnym podczas fantazjowania, np. w czasie leżenia z zamkniętymi oczami, rano po przebudzeniu. Stan alfa wykorzystywany jest w technikach szybkiego uczenia się. Nazywamy go również stanem czujnej koncentracji. To szczególny rodzaj odprężenia ciała i uspokojenia umysłu, odpoczynku i relaksu. Obniżoną amplitudę fal alfa odnotowuje się u osób zestresowanych, o podwyższonym stanie niepokoju i problemach ze snem.
SMR 12-15 Hz – pojawia się w chwilach odprężenia. Jesteśmy wtedy bardziej skoncentrowani i polepsza się nasza zdolność uwagi. Ciekawe jest to, że fala ta jest hamowana przez ruch. Związany jest ze stanem psychicznego spokoju, z namysłem poprzedzającym działanie. Ważne jest trenowanie tego rytmu u osób, które mają problemy z nadpobudliwością lub impulsywnością. Jego zwiększanie pomaga w terapii deficytów uwagi, nadmiernej ruchliwości. Określa stan czujności, wysokiej koncentracji ale bez napięcia mięśni. Zaniżona amplituda tej fali może wskazywać na problemy z utrzymaniem zogniskowanej uwagi w trakcie pracy.
Beta1 15-19 Hz – tutaj neurony pracują najszybciej i najbardziej efektywnie. Jesteśmy skoncentrowani, a rozwiązania pojawiają się szybko. Trening pomaga przygotować się do egzaminu czy poprawić osiągi sportowe. Fale te występują podczas pracy umysłowej i percepcji zmysłowej, związanej z rozwiązywaniem problemów (np. zadań logicznych, matematycznych). Potrzebne są przy aktywności, działaniu, myśleniu, tempie pracy, precyzji wykonania. Wystąpienie fali Beta1 jest związana z celową aktywnością człowieka w rozwiązywaniu zadania. Jej niska ilość jest związana z odtwórczą pracą, czynnościami, którym nie towarzyszyło aktywne myślenie, a były one zautomatyzowane, powielane, odtwarzane. Niski poziom Bety1 towarzyszy deficytom intelektualnym, zaburzeniom koncentracji i uwagi, powolnemu myśleniu i kojarzeniu faktów.
Beta2 19-34 Hz – pojawia się w stanach zdenerwowania, irytacji, ale też wtedy gdy coś nas ekscytuje, przy emocjach, tremie, napięciu, złości i lęku. Występuje u osób, które często się zamartwiają i czują duże napięcie, są nadmiernie czujne. Rytm ten występuje przy nadmiernym pobudzeniu mięśniowym obrazującym stres, strach. Fale te pojawią się w stanach zdenerwowania, irytacji, nadmiernego rozbudzenia neuronalnego. Towarzyszą nadpobudliwości, agresywności, impulsywności, silnym emocjom. Hamujemy je w czasie większości treningów.
Fale gamma (34–42 Hz) – są najszybszymi falami mózgowymi i dotyczą jednoczesnego przetwarzania informacji z różnych obszarów mózgu. Aktywność tej częstotliwości odnotowujemy w stanach odczuwania miłości i altruizmu. Sposób jej generowania przez mózg pozostaje tajemnicą. Spekuluje się, że rytmy gamma modulują postrzeganie i świadomość oraz że większa obecność fal gamma odnosi się do rozszerzonej świadomości i duchowości.
Programy terapeutyczne zawsze dostosowane są do indywidualnych potrzeb każdej trenującej osoby. Przedmiotem pracy terapeutycznej są najczęściej fale wolne Delta, Theta i Alpha oraz fale szybkie SMR i Beta1, Beta2 i ich wzajemne korelacje. Dla przykładu duży udział fal wolnych może oznaczać niedopobudzenie kory mózgowej, taki mózg wymaga dużej dawki bodźców. Może być schemat charakterystycznych dla osób z ADD i ADHD. Osoby takie diagnozowane są ze względu na nadpobudliwość ruchową, hałasowanie i wymagają podwyższenia aktywności poprzez stymulację. Natomiast wysoki poziom fal Beta może powodować nadaktywność kory mózgowej. Takie osoby nie potrafią czekać na swoją kolej, pierwsze zabierają głos, udzielają odpowiedzi zanim usłyszą pytanie, szybko się nudzą. Osoby o typie Beta– będą zyskiwały przy obniżeniu aktywności kory i opanowaniu technik relaksacji.
A jak to wygląda w praktyce ?
Przykładowo trener może to widzieć tak😊
A trenujący może to widzieć tak 😊
Klinika Biozdrowia Katarzyna Żuber
Gab. 1-ul. Nadwiślańska 52, 05-101 Skierdy
Gab. 2-ul. Jana Krysta 8 m. 10, Warszawa
NIP: 537 229 06 17
Zadzwoń: +48 798 144 588 lub napisz: biuro@klinikabiozdrowia.pl